Халык санын алуга ђзерлђнђбез
2010 елныћ 14-25 октябрендђ Россиядђ халык санын алу була. Бу юнђлештђ эш башланды инде. Шђџђр хакиме Илдар Халиков ќитђкчелегендђге махсус комиссия йорт хуќалыкларыныћ адресларын тђртипкђ китерђ, халык арасында аћлату эшлђре алып барыла. Халык санын алу ни љчен кирђк соћ? Беренче чиратта, Россия регионнарында књпме кеше яшђвен ачыклап, аларны эш, хезмђт хакы, пенсия белђн тђэмин итњгђ књпме акча кирђген белњ љчен. Димђк, џђр кеше, халык санын алучыларныћ сорауларына ќавап биреп, социаль программалар ђзерлђњдђ катнаша.
Эшче тљркемнђр оештырган рейд барышында шђџђр хуќалыгында кайбер ќитешсезлеклђр ачыкланган. Мђсђлђн, бу елныћ 5 аенда туган 2000нђн артык баланыћ 249ы теркђлмђгђн. 17 000 кеше теркђлмичђ яши. Йортларныћ, књчемсез милеклђрнећ исеме язылган алтакталар юк. Бу – федераль законнарны бозу. Шђџђр хакиме Илдар Халиков кимчелеклђрне кичекмђстђн бетерергђ, беренче чиратта муниципаль џђм дђњлђт оешмаларыныћ алтакталарын яћартырга кушты.

Ќирле товарларга љстенлек бирик!
Быел ќђй Чаллыда иртђнге сђгать 7дђн кичке 11гђ кадђр 97 ќђйге кафе эшли. Музыка кичке 10да туктатыла. Куллану базары џђм сђњдђ идарђсе башлыгы Рђисђ Солтанова ђйтњенчђ, кафелардагы санитария шартлары талђплђргђ туры килђ. Сатыла торган сыраныћ – 80, ђ спиртлы эчемлеклђрнећ 90%ы Татарстанда ќитештерелгђн булырга тиеш – кафе ќитђкчелђренђ шундый мђќбњри талђп куелган. Табигатькђ начар ис таратмас љчен шашлык кебек ризыклар электр ќиџазларында кыздырылырга тиеш. Быел ял паркларында сыра џђм башка спиртлы эчемлеклђр сату тыела.
Чаллы џђм Татарстан предприятиелђре халык ихтыяќын канђгатьлђндерерлек књлђмдђ сыра, аракы, квас, тућдырма ќитештерђлђр. Аларныћ сыйфаты Россиянећ башка тљбђклђрендђ ќитештерелгђнгђ караганда књпкђ яхшырак. Шућа књрђ шђџђр ќитђкчелђре халыкны њзебезнећ товарларга љстенлек бирергђ чакыралар. “Ђллђ кайдан кайтарылган суррогат аракы эчкђнче, њзебездђ ќитештерелгђннђрен эчђргђ кирђк. Бљтенлђй эчмђсђћ тагын да яхшырак”, – диде шђџђр хакиме Илдар Халиков.

Кем эзли, шул таба
Бњгенге кљндђ Чаллыда теркђлгђн эшсезлђр саны 16 200гђ ќиткђн. Хезмђт џђм мђшгульлек њзђгенђ эш сорап килњчелђр 17 100. Вакансиялђр саны 1700. 36 мећ кеше мђќбњри ялда, аларныћ 35 меће “КАМАЗ” хезмђткђрлђре. Бу саннар књћелне тынычландырмый, билгеле. Ђмма ќђмђгать эшлђренђ ќђлеп итњ буенча федераль программа књпмедер кешене эш белђн тђэмин итђргђ мљмкинлек бирђ. Тик предприятие џђм оешма ќитђкчелђре бу программада катнашырга ашыкмыйлар. Шђџђр хакиме Илдар Халиков “КАМАЗ” ќитђкчелђреннђн њрнђк алырга чакырды. “Эшсезлђрне эш белђн тђэмин итњдђ автогигантка Татарстанда гына тњгел, Россиядђ дђ тићнђр юк. Ќђмђгать эшенећ 98%ында “КАМАЗ”лылар, 30 майда тагын 14 мећ кешене эшкђ урнаштыру буенча документлар тутырылды. Эшсез калганнарны укыту буенча да “КАМАЗ” беренче урында. 5500 укучыныћ 4000е автогигант хезмђткђрлђре. Торак-коммуналь хуќалык предприятиелђре, џљнђр училищелары, югары уку йортлары “КАМАЗ”дан њрнђк алсыннар. Бер кешене укытырга федераль бюджеттан 10 700 сум акча бирелђ. Документлар белђн ничек эшлђргђ икђнен мђшгульлек њзђгендђ љйрђтђлђр”,– диде ул. Хезмђт џђм мђшгульлек њзђге хезмђткђрлђре хђтта 10 эшсез кешесе булган предприятиегђ барып документлар тутырырга булышалар.
Шђџђрдђ югары уку йортларын тђмамлаучыларны эшкђ урнаштыруга ђзерлек тђ башланган. Алар љчен 1600 љстђмђ эш урыны булдырылган. Шуныћ 1300е буенча килешњ тљзелгђн инде.
Чаллыныћ Хезмђт џђм мђшгульлек њзђге директоры Татьяна Быданова ТР хљкњмђтенђ, шђџђр ќитђкчелђренђ рђхмђт белдерде. Хђзер ќђмђгать эшендђ эшлђњчелђр, предприятие ќитђкчелђре белђн килешеп, эш хакын мђшгульлек њзђге аша ала алалар. Эшсезлек, вакансиялђргђ, федераль программаларга кагылышлы сорауларга тулы ќавапны Мђшгульлек њзђгеннђн алырга була.

Зљлфия ГАЛИМ